Istorijat

Institut za biologiju mora u Kotoru (IBM) je jedina institucija na južnom Jadranu koja se bavi istraživanjem, zaštitom i očuvanjem morskog biodiverziteta i vodnih slivova. Pre trideset godina formirana je specijalizovana laboratorija sa infrastrukturom za uzgoj i proučavanje biologije i ekologije morskih i slatkovodnih organizama (akvarijumi, kružni bazeni, hladne sobe, itd.). Međutim, ovaj dio IBM-a više nije funkcionalan i bez obnove njegova daljnja upotreba u istraživačke i javne svrhe nije moguća.

Norveško Ministarstvo vanjskih poslova odobrilo je Institutu za biologiju mora grant u iznou od 0,62 miliona evra za realizaciju projekta “Marine Biodiversity Conservation Center Boka Aquarium – MonteAqua“. Projekat je u realizaciji od 4. decembra 2017. do 1. juna 2020. godine. Planirani efekat projekta na društvo je pojačani proces integracije Crne Gore u EU u oblasti zaštite prirode, relevantan za vodene ekosisteme i održivo upravljanje zaštićenim vodenim ekosistemima. Jedna od glavnih aktivnosti projekta MonteAqua je građevinska rekonstrukcija prizemlja IBM-a, površine oko 300 m2. Time će se ostvariti infrastrukturni preduslovi za smještaj Centra za očuvanje morskog biodiverziteta sa akvarijumom Boka i centrom za spašavanje divljih morskih životinja. Izdvojena su sredstva i za kupovinu opreme za akvarijum.

Kliknite na dugme da preuzmete MonteAqua letak.

U aprilu 2019. godine, Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore, iz kredita Svjetske banke za realizaciju Drugog projekta institucionalnog razvoja i jačanja poljoprivrede  (MIDAS 2), izdvojilo je 360.000 EUR za nabavku opreme za akvarijum za Institut za biologiju mora.

Detalji poslovanja

Napomjena: Ovaj odjeljak je zasnovan na radu prezentovanom na konferenciji “The International Conference Adriatic Biodiversity Protection – AdriBioPro2019”: Vladica Simić, Igor Mirović, Radoje Laušević (2019): Aquarium Boka concept design. International Conference Adriatic Biodiversity Protection – AdriBioPro2019, 7-10 April 2019, Kotor, Montenegro, Book of Abstracts: 85. Institute of Marine Biology, University of Montenegro. 126 pp.

Centar za očuvanje morskog biodiverziteta „Akvarijum Boka“ sa dvije cjeline: javni akvarijum i spasilački centar za divlju floru i faunu mora, jedinstvena je institucija u Crnoj Gori koja objedinjuje istraživanja i obrazovanje za promovisanje i praktikovanje efikasnog očuvanja morskih divljih životinja. Akvarijum izgrađuje javnu svijest i djeluje za zaštitu vrsta i staništa Jadranskog mora, a takođe i aktivno doprinosi raznim rješenjima za očuvanje i služi kao uzor. Uspostavljanje Centra je posebno važno sa aspekta otvaranja mogućnosti za bližu saradnju nauke i privrednih subjekata, posebno onih koji se bave ribolovom, kao i akvakulturom, proizvodnjom ribe i morskih proizvoda. Spasilački centar razvija kapacitete u Crnoj Gori za spašavanje ugroženih morskih vrsta. Centar u cjelini jača poziciju Crne Gore u pogledu regionalne i međunarodne naučne saradnje u oblasti očuvanja bioloških resursa vodenih ekosistema. I što je najvažnije, akvarijum podstiče ljude da djeluju u zaštiti morskih vrsta.

Uspostavljanje Akvarijuma Boka

Uspostavljanje akvarijuma Boka zahtjevalo je dva glavna ulaza:

• Adaptacija prizemlja Instituta za biologiju mora (rekonstrukcija i obnova akvarijuma)
• Instaliranje grupe akvarijuma

Adaptacija Akvarijuma Boka, januar 2019. godine Foto: R. LauševićIdejno rješenje za adaptaciju prizemlja Instituta za biologiju mora uradio je arhitektonski studio Enforma iz Kotora. Građevinske radove izvodila je kompanija LD Gradnja iz Nikšića. Specijalizovana italijanska kompanija Panaque isporučila je i montirala akvarijume sa pripadajućom opremom.

Kliknite na dugme da pruzmete Idejno rješenje za adaptaciju prizemlja Instituta za biologiju mora (Idejno rješenje. Enforma doo Stari Grad bb, Kotor. 2018. 71 str.)

Idejno rješenje Akvarijuma Boka

Napomena: ovaj odjeljak je zasnovan na radu prezentovanom na konferenciji: “the International Conference Adriatic Biodiversity Protection – AdriBioPro2019: Radoje Laušević, Mirko Đurović (2019): Center for Adriatic Biodiversity Conservation. International Conference Adriatic Biodiversity Protection – AdriBioPro2019, 7-10 April 2019, Kotor, Montenegro, Book of Abstracts: 86. Institute of Marine Biology, University of Montenegro. 126 pp. Preuzmite rad: Center for Adriatic Biodiversity Conservation (807 kb)

Idejno rješenje Akvarijuma Boka urađeno je kao glavni preduslov za uspostavljanje Centra za očuvanje morskog biodiverziteta „Akvarijum Boka“. Predviđa 16 bazena, svaki sa određenom temom: (1) mediteranske retke ribe; (2) vodeće vrste; (3) invazivne vrste (bazen sa talasima); (4) alohtone alge i beskičmenjaci; (5) plitki litoral; (6) srednji litoral; (7) duboki litoral; (8-9) ugrožene vrste; (10) mediteranski ugori; (11) morski psi i raže; (12) Bokokotorski zaliv (bazen za pipanje); (13) “Vrulja” (podvodni izvor); (14) tropski korali; (15-16) Invazivne vrste i tropske ribe.

Tematski bazeni su grupisani u 4 sekcije:

(1) Ulazna sekcija – prikazuje Svjetsko more i život u Sredozemnom moru (bazeni 1-4),

(2) Centralna sekcija – prikazuje biodiverzitet Jadranskog mora (bazeni 5-11),

(3) Specijalna sekcija – prikazuje morski život Bokokotrskog zaliva (bazeni 12-13)

Specijalna sekcija – bazen za pipanje(4) Exit section – exhibiting tropical seas life (tanks 14-16).

Sve sekcije su međusobno povezane otvorenim prostorom, a putanja izložbe simbolizuje međusobne veze između mora, morske struje i vertikalni profila mora – od obalnog područja do otvorenog mora.

Idejno rješenje podrazumeva javni akvarijum što otvara mogućnosti za bližu saradnju nauke i privrednih subjekata, posebno onih koji se bave ribolovom, kao i akvakulturom, proizvodnjom riba i morskih plodova. Akvarijum Boka osmišljen je sa ciljem da ojača položaj Crne Gore u regionalnoj i međunarodnoj naučnoj zajednici na očuvanju bioloških morskih resursa.