Fascinantne činjenice o Bokokotorskom zalivu

Bokokotorski zaliv liči na fjord sa obalnom linijom od oko 100km

• Sastoji se od četiri međusobno povezane manje uvale (uvale Herceg Novi i Tivat čine spoljašnji deo, dok uvale Risan i Kotor čine unutrašnji deo) i dva tjesnaca, od kojih jedan povezuje otvoreno more sa Hercegnovskim zalivom, a drugi (Verige) povezuje Tivat s zalivima Risan i Kotor.

Kotorsko –Risanski zaliv je pod zaštitom UNESCO-a kao kulturna i prirodna baština

• Na osnovu jedinstvenog geološkog, geomorfološkog, biološkog i kulturnog nasljeđa, Bokokotorski zaliv je uvršten u UNESCO-ov popis svjetske kulturne i prirodne baštine od 1979. godine.

Najveća količina padavina u Evropi je izmjerena u zaleđu Boke Kotorske, u mjestu Crkvice (>7000 mm)

• Selo Crkvice, na planini Orjen, 1.097 m iznad Risanskog zaliva, ima evropsku maksimalnu godišnju prosečnu količinu padavina od 4.742 mm, što je 8 puta više od Londona. Maksimalno je zabilježena količina padavina od 8.063 milimetara

Vrulja je podmorski izvor slatke vode koji stvara specifično i rijetko stanište

• Postoji veliki broj podmorskih izvora, jedinstvenih za jadranski krški kraj, posebno za Kotorsko-risanski zaliv. Ti izvori i veliki priliv kopnene slatke vode kroz dve reke – Škurdu i Ljutu (Kotor) uzrokuju značajan pad temperature, slanosti i prozirnosti morske vode u periodu novembar-apr

Morski beskičmenjaci iz Bokokotorskog zaliva predstavljaju „rudnik zlata“ u vrednosti od preko 40 milijardi EUR

• Morski sunđeri iz Bokokotorskog zaliva predstavljaju „rudnik zlata“ kako za morsku farmakologiju, biotehnologiju, tako i za bioinspirisane materijale. Prosečna vrednost bromotirozina koji se sintetišu isključivo u sundjerima (npr. u Aplisina aerophoba) iznosi 500 EUR po miligramu. Pomoću novih metoda ekstrakcije moguće je dobiti 1 g Aeroplisinin-1 iz 100 g suve mase sunđera, to jest iz 1 kg vlažne mase sunđera. To ukazuje na postojanje oko 40 milijardi EUR vrednosti Aeroplisinin-1 iz procenjene prirodne zalihe od 8 tona A. aerophoba u Kotorskom zalivu.
  

  Zajednice korala Savalia savaglia su veoma specifične i vjerovatno jedinsU Bokokotorskom zalivu godišnje se uzgaja 200 tona školjki i 120 tona ribetvene u Mediterana

  U Bokokotorskom zalivu godišnje se uzgaja 200 tona školjki i 120 tona ribe

• Marikultura u Crnoj Gori je trenutno uglavnom usmjerena na uzgoj ribe (brancin i orada) i uzgoj dve vrste školjki – dagnji (Mitilus galloprovincialis) i ostriga (Ostrea edulis). U Bokokotorskom zalivu postoji oko 20 uzgajališta. Godišnja proizvodnja školjki dostiže 200 tona a proizvodnja ribe oko 120 tona.
  

  Izvor Sopot kod Risna se nakon obilnih kiša pojavljuje na 20 m iznad Kotorskog zaliva

• Sa maksimalnim ispuštanjem vode od 350 m³/s, što predstavlja jedan od najvećih krških izvora, izvor Sopot kod Risana je izvanredan pokazatelj sezonalnosti. Većinu vremena je neaktivan, ali nakon obilnih kiša, izvanredan vodopad se pojavljuje na 20 m iznad Kotorskog zaliva.
  

  Joca je nekada bio najpoznatiji delfin u Bokokotorskom zalivu

• Bokokotorski zaliv redovno obilaze dobri delfini (Tursiops truncatus). Usamljeni delfin Joca ostao je u dubokom sjećanju mještana i turista 1990-ih. Lokalna skupština Grada Kotora stavila ga je pod zaštitu. Na žalost, nestao je između 1992. i 1993. godine. Pretpostavlja se da je ubijen kao rezultat pogrešne percepcije da delfini štete ribarstvu.
  

  Centar za očuvanje biološke raznolikosti Jadrana „Akvarijum Boka“ promoviše biodiverzitet Bokokotorskog zaljeva i potrebu za njegovom zaštitom

• Centar za očuvanje biološke raznolikosti Jadrana „Akvarijum Boka“ osmišljen je u okviru istoimenog projekta (engl. MonteAqua), koji realizuje Institut za biologiju mora Univerziteta Crne Gore u saradnji sa Centrom za ribarstvo i očuvanje biodiverziteta kopnenih voda, Institutom za biologiju i ekologiju Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu, u okviru granta koji je obezbijedila Kraljevska norveška ambasada u Beogradu. Uspostavljanje Centra je glavna projektna aktivnost koja je planirana za period od decembra 2017. do juna 2020. godine.

  Centar je osmišljen sa dve glavne celine: Akvarijum Boka i Spasilački centar. Akvarijum Boka je osmišljen kao prvi crnogorski javni akvarijum i centar za zagovaranje zaštite. Njegova uloga će biti promocija primjene zaštićenih morskih područja u Crnoj Gori i svih sredstava za zaštitu morskog biodiverziteta. Posebna uloga biće u promociji održivog korišćenja morskih plodova. Očekuje se da će Akvarijum Boka postati glavni akter u očuvanju i obnovi ključnih ugroženih morskih divljih vrsta na crnogorskom Jadranu, ali i šire. Centar za spašavanje osmišljen je sa četiri glavne uloge: (1) Dobrobit životinja: kratkotrajno prihvatilište, centar za negu i rehabilitaciju sa ciljem pronalaska pogodnijeg mjesta za dugoročni boravak tretiranih vrsta; (2) sprovođenje zakona: primanje zaplenjenih životinja, pružanje vještačenja, pomaganje policiji, carini i organima koji štite divlje životinje da procesuiraju krijumčare i zlostavljače životinja; (3) Podizanje svesti; i (4) očuvanje prirode i biodiverziteta.

  Sredstva projekta MonteAqua omogućila su uspostavljanje centra i to: (1) Adaptacija prizemlja Instituta za biologiju mora (rekonstrukcija i obnova akvarijuma), (2) Instalacija grupe akvarijumskih bazena i (3) Formiranje Spasilačkog centra za vodenu divlju floru i faunu.

Nazad na Fascinantne činjenice